مطالعه مقایسه‌ای اثرات تضعیفی عصاره ریشه سنبل الطیب، دیازپام و کتامین بر سیستم اعصاب مرکزی در گربه

گیاه سنبل الطیب با نام علمی والریانا آفیسینالیس (Valerina  officinalis) متعلق به خانواده والریناسه (Valerinaceae) که به علف گربه نیز معروف استبه طور سنتی به­عنوان خوشبو­کننده، آرام­بخش وخواب­آور مصرف می­گردد. این گیاه از طریق گیرنده­های گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) عمل می­کند یعنی باعث افزایش گابا در محل سیناپس می­­گردد و بدین وسیله این گیرنده­ها را تحریک می­کند. کتامین نیز جزء داروهای بیهوشی عمومی انفکاکی می­باشد که انتقال پیش عقده­ای در عقده­های سمپاتیکی را بلوک نموده، همچنین باعث کاهش بازجذب گابا در مغز می­شود و از این طریق غلظت این میانجی عصبی مهاری افزایش می­یابد. دیازپام از دستۀ داروهای بنزودیازپینی است و احتمالاً وسیع­ترین کاربرد را در بین این گروه از داروها دارد. به نظر می­رسد والرین به عنوان گیاهی که گربه­ها علاقه وافری نسبت به بلع و استنشاق آن نشان می­دهند بتواند به عنوان یک عامل موثر و کارآمد به جای سایر داروهای آرام­بخش یا در ترکیب با آنها استفاده گردد. در مطالعه حاضر اثرات تضعیفی سه گروه دارویی کتامین، دیازپام­+­کتامین و والرین­+­کتامین بر روی CNS مقایسه گردید. در این مطالعه (تجربی- مداخله­ای) از 8 قلاده گربه  جنس نر بالغ بومی موکوتاه که به­طور تصادفی انتخاب شده بودند، استفاده گردید. گربه­ها تحت تجویز سه گروه دارویی کتامین به صورت تنها، ترکیب دیازپام به عنوان پیش درمانی و کتامین به عنوان داروی اصلی و ترکیب والرین خوراکی به عنوان پیش درمانی و کتامین به­عنوان داروی اصلی قرار گرفتند. درجه تضعیف CNSنیز با مقیاس­های تضعیف CNS مانند بی­دردی، آتاکسی ملایم و ... در هر گروه ثبت­گردید و سپس مقایسه اثرات تضعیفی این سه گروه بر روی CNS صورت گرفت. تجویز هم­زمان داروی دیازپام به صورت پیش بیهوشی با داروی کتامین، اثرات کتامین را به شدت افزایش داد و عمق و طول مدت تضعیف CNS را در مقایسه با تجویز انفرادی کتامین افزایش داد. همچنین مدت بی­دردی یا زمان اوج اثر دارو افزایش یافت. داروی والرین خوراکی به صورت پیش بیهوشی اثرات تضعیفی کمتری در مقایسه با دیازپام از خود نشان داد و تجویز این دارو همزمان با کتامین طول و عمق بیهوشی را کاهش داد.